hanoi hanah

http://www.youtube.com/watch?v=-dFqGz_fXgE xúc động thật nghe thấy những câu nói này . đừng biện hộ cho sự dốt tiếng anh của mình nhé Lotus . Trịnh Thị Ngọ - cũng con cháu tư sản . ôi , huyền thoại Hannah Ha Noi Gặp lại Hannah Hà Nội Lê Thị Thái Hòa Không phải là một ngôi sao nổi tiếng trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa nhưng Hannah Hà Nội lại được nhiều tờ báo nước ngoài (The New York Times, Life, L’Hebdo, People…) đăng hình, viết bài và phỏng vấn. Trong suốt thời gian Mỹ chiếm đóng miền Nam Việt Nam, những bản tin “Mỹ vận” của Đài tiếng nói Việt Nam được phát đi bởi giọng tiếng Anh ngọt ngào từ một người phụ nữ Hà Nội đã là ám ảnh không nguôi với lính Mỹ và với bất cứ ai nghe được bản tin này. Hannah Hà Nội tên thật là Trịnh Thị Ngọ, năm nay đã quá tuổi 70. Con hẻm sâu trên đường Phan Xích Long, căn nhà có bancon ngập tràn hoa hồng màu cam rực, 2 con chó ầm ĩ hơn mức bình thường, chiếc đàn piano của người con rể đã mất và người phụ nữ Hà Nội dẫu đã qua thời xuân sắc nhưng vẫn rất dịu dàng, khiêm nhường là những ấn tượng đầu tiên khi tôi tìm gặp được bà. Quá nhiều lần gọi điện cũng là quá nhiều lần biết rằng bà đang nằm viện. Căn bệnh rối loạn tiền đình ở tuổi này không còn là sự chịu đựng dễ dàng với bà nữa. Chỉ ánh mặt và tiếng cười nhẹ nhõm mỗi khi nhắc nhớ chuyện quá vãng là những thoáng ngắn ngủi của vẻ đẹp thiếu nữ Hà thành không chỉ ở giọng nói… chợt quay về. Bà ngại nhà báo, bởi sau năm 1995, khi đất nước mở cửa là thời gian bà phải tiếp nhiều nhà báo nước ngoài nhất. Nhiều đến mức bà cảm thấy vô cùng mệt mỏi, bởi câu chuyện có vậy, nhưng nhắc đi, nhắc lại vì ai cũng nói, họ muốn nghe thêm, quan trọng hơn, họ muốn nghe từ chính bà nói ra. Và những nhà báo từ phía bên kia bán cầu tìm đến Việt Nam hôm nay còn có thêm một nỗi tò mò, rằng người phụ nữ sở hữu giọng nói quyến rũ đã là ám ảnh của hầu hết lính Mỹ từng ở chiến trường miền Nam Việt Nam những năm tháng ấy, như thế nào trong đời thường? Hơn thế nữa, bà được nhắc đến không chỉ một lần, không chỉ vô tình trong kịch bản dưạ theo cuốn sách nổi tiếng Nỗi buồn chiến tranh của nhà văn Bảo Ninh (có lẽ bởi các nhà làm phim lấy chất liệu từ một cuốn hồi ký của một cựu binh Mỹ, nhắc nhiều đến giọng nói của Hannah Hà Nội), đang chuẩn bị dựng thành phim bởi đạo diễn Nicholas Simon. Nếu không có gì thay đổi, có lẽ những bản tin mà Hannah Hà Nội Trịnh Thị Ngọ đọc thời đó, cách đây đã hơn 30 năm sẽ lại vang lên trong cuốn phim đang được chờ đợi này. *** Tôi học tiếng Anh vì tôi mê phim Mỹ * Bà có biết là, mọi người cứ tò mò, rằng bà có phải là một phụ nữ rất xinh đẹp không nhỉ? - (Bật cười) Tôi già rồi, năm nay tôi đã 78 tuổi. * Nhưng ngày xưa thì sao ạ, với sắc vóc của một cô gái Hà thành, con gái của ông chủ xưởng thủy tinh lớn nhất Đông Dương- Trịnh Đình Kính? - Ngày xưa thì cũng khó nói lắm. Làm sao tôi có thể tự nói về tôi được? Người khác đánh giá chứ mình tự đánh giá mình thì rất là kỳ. * Nói tiếng Anh trên Đài và nói tiếng Anh giao tiếp bình thường có gì khác về kỹ năng, thưa bà? - Nói tiếng Anh trên Đài phải đọc rõ, phải đúng trọng âm. Có hai cách đọc, hoặc theo cách Mỹ hoặc theo cách Anh. Tôi đọc theo giọng Anh. Tôi biết tiếng Pháp nữa, tất nhiên rồi. Vì khi còn nhỏ, tôi theo học trường Pháp, tú tài Pháp rồi. Sau đó mới học tiếng Anh riêng ở Hà Nội, với một bà gia sư riêng tên là Hà Văn Vượng. Phóng viên nước ngoài, nhất là phóng viên Mỹ ai cũng hỏi, tại sao tôi học tiếng Anh. Lý do thật sự là vì tôi mê phim Mỹ. Tôi đã xem đi xem lại Cuốn theo chiều gió đến 5 lần. Những bộ phim màu nói tiếng Anh hồi đó là đam mê lớn nhất của tôi. Tôi có nhu cầu muốn được biết các tài tử đang nói gì thay vì phải xem phụ đề qua bản dịch của người khác. Bà Hà Văn Vượng chỉ dạy cho ai biết tiếng Pháp, mỗi giờ 25 đồng tiền Đông Dương. Đó là cái giá vô cùng đắt vì học phí mỗi tháng ở trường Diên Hồng cũng chỉ chừng vài chục. Tôi đã theo học mấy năm trời vì nhà tôi khi đó cũng có điều kiện để tôi theo đuổi thứ tiếng của tài tử điện ảnh ấy. *** Họ đã ngầm so sánh tôi giống Tokyo Rose 25 tuổi, kháng chiến thành công, Đài tiếng nói từ chiến khu về, một người quen giới thiệu, bà Ngọ vào làm cho Đài với công việc ban đầu là đọc bản tin tiếng Anh cho chương trình đối ngoại dưới sự hướng dẫn của một số chuyên gia Úc trong đó có nhà báo nổi tiếng Winfred Burchett. Bản tin khi đó của Đài mục đích muốn hướng tới các nước nói tiếng Anh khu vực châu Á nhưng không ngờ tần số phát sóng và được tiếp sóng tốt đến mức ở châu Âu, đặc biệt là Bắc Âu và các đài Mỹ đặt xung quanh châu Á đều thu được. * Bà có biết cái tên Hannah Hà Nội được ghi vào từ điển mở wikipedia không? Cả bằng tiếng Anh và tiếng Việt? - Nhưng thông tin trên đó cũng không chính xác đâu. Ví dụ như họ nói chồng tôi là một sĩ quan quân đội. Không phải thế, chồng tôi là một chuyên gia về thiết bị y tế từ Pháp về, làm việc ở Bộ Y tế dưới thời Bộ trưởng Phạm Ngọc Thạch. Họ còn nói tôi học tiếng Anh ở Đại học Quốc gia, trường này sau giải phóng mới có chứ. * Bà có thường nhận được những feedback từ thính giả của Đài tiếng nói Việt Nam nghe bà đọc bản tin tiếng Anh không ạ? - Có chứ, nhưng đa số từ châu Âu, một số từ Mỹ. Bắc Âu viết nhiều lắm, có lẽ vì họ có 6 tháng ở nhà vào mùa lạnh. (Cười). Nhưng có một chiếc postcard cũng làm tôi rất nhớ. Đó là hình cô Tokyo Rose- cô gái đọc bản tin tiếng Anh thời Nhật kháng Mỹ được cắt từ một bài báo dán thành postcard. Sau khi nước Nhật thua trận, cô ấy bị coi như một trong số các tội phạm chiến tranh. Và bức hình Tokyo Rose ở sau song sắt nhà giam đã được gửi đến cho tôi, Hannah Hà Nội như một lời warning (nhắc nhớ) ngầm. Để sau này có nhà báo nước ngoài hỏi: Bà có sợ không, nếu Việt Nam thua trận và bà sẽ giống như Tokyo Rose? Tôi trả lời: Không, tôi tin chắc Việt Nam sẽ thắng! * Tại sao lại là Hannah Hà Nội? Tại sao lại là Thu Hương? Nguyên do gì mà cái tên Trịnh Thị Ngọ lại không phải là chính danh trên đài, thưa bà? - Hannah chỉ là một cái tên phụ nữ Mỹ thông dụng. Lính Mỹ gọi tôi như thế có lẽ cho thân quen. Tôi cũng đoán sự chơi chữ của lính Mỹ, VC là Việt Cộng, họ cũng gọi là Victor Charlie, Jane Fonda sang Việt Nam cũng được gọi là Hà Nội Jane. Thì bản tin của tôi phát đi từ Hà Nội, nên gọi là Hannah Hà Nội cho dễ nhớ. Sau này ngay cả Đại tướng Võ Nguyên Giáp khi gặp, cũng gọi tôi là Hannah Hà Nội. Tên khai sinh của tôi là Trịnh Thị Ngọ, hai dấu nặng ở cái tên là rất khó đọc với những người nói tiếng Anh. Đài Tiếng nói Việt Nam khi đó đề nghị tôi chọn một cái tên dễ đọc hơn. Thu Hương là tên một cô bạn gái rất thân (con gái của ông Phạm Quỳnh) mỗi khi đi hát, cô ấy lấy tên Thu Hương và hiện đang sống bên Pháp, tôi chọn tên cô ấy cho cả con gái của mình. * Những bản tin mà bà đọc, con số thương vong của lính Mỹ, tình hình chiến trận và thậm chí là lời chúc sinh nhật một người lính nào đó muộn màng bởi anh ta đã chết… đã là ám ảnh khủng khiếp đối với lính Mỹ thời đó. Bà biên tập tin tức đó từ đâu ạ? - Đa số các bản tin được biên tập bởi phòng chính trị của Quân đội nhân dân, phòng địch vận. Nội dung chính bên quân đội phụ trách, họ lấy nguồn từ báo nước ngoài, từ các tờ như Sao và vạch - Stars and Stripes của quân đội Mỹ, đọc kỹ tờ đó để nghiên cứu tâm lý Mỹ. Mục được khai thác nhiều nhất là danh sách của binh lính Mỹ chết. Để rồi đọc tên họ trong các bản tin. Mục đó được đặt tên là: Những người đã chết nhưng không phải vì danh dự của nước Mỹ, để tác động vào tinh thần của lính Mỹ. *Bà có gặp lại họ không? Những thính giả đặc biệt một thời ấy? - Trước giải phóng thì tôi không được gặp ai. Chỉ nhìn thấy một số phi công Mỹ bị giam ở nhà tù Hỏa Lò. Chỉ có một lần tôi nhớ, gặp anh phóng viên The New York Times, anh ta bảo: Bà có biết lính Mỹ đoán về bà như thế nào không? Họ nói bà là Dragon Lady (người phụ nữ rồng). Họ nghĩ chắc bà hung dữ lắm! Tôi hỏi lại: Anh gặp tôi rồi, anh có thấy tôi giống Dragon Lady không? Anh ta cười đáp: Không, bà là người phụ nữ Việt Nam rất dịu dàng và rất đúng giờ. Chào anh lính tên Joe, đây là Thu Hương! * Người ta thắc mắc nhiều về giọng nói của bà, có bí quyết gia truyền nào không ạ? - Đúng là rất khó và họ cũng hỏi tôi nhiều về điều này. Nguyên tắc đọc tin của tôi là phải thuyết phục, không quá thân mật nhưng không quá cứng rắn. Từ những từ ngữ mình chọn dùng cũng phải suy nghĩ kỹ. Với những cuộc trò chuyện với binh sĩ Mỹ ở miền Nam Việt Nam, tôi không gọi họ là kẻ thù (enemy) mà gọi họ là đối phương (adversary). Các anh ở bên quân đội viết tin bằng tiếng Việt, tôi cũng là 1 trong số những người chuyển ngữ tiếng Anh. Quan trọng nhất là lấy chính lời báo chí của Mỹ đưa vào, một phần để khách quan, phần khác cho họ thấy chính đồng bào của họ cũng đang nói vậy. Thông điệp mà tôi cố gắng truyền đạt đến lính Mỹ là: Các anh đang chiến đấu bởi một cuộc chiến tranh phi nghĩa và sẽ chết một cách vô ích! * Thời điểm đó, bận rộn với những bản tin tiếng Anh Mỹ vận hàng ngày, bà có biết là bà rất nổi tiếng không ạ? - Tôi không dám nói mình nổi tiếng nhưng tôi biết những bản tin ấy có tác động đến binh sĩ Mỹ. Khi những tên lính Mỹ đầu tiên đặt chân đến Đà Nẵng, thì bản tin đầu tiên dành cho binh sĩ Mỹ của Đài tiếng nói Việt Nam kết hợp với quân đội cũng bắt đầu. Trước đây thời kháng Pháp ta chỉ có bản tin dành cho hàng binh Pháp chứ chưa có tiền lệ phát cho binh lính Mỹ như khi tôi làm. Mỹ cũng phản ứng rất nhanh, ngay buổi phát sóng đầu tiên thì Đài tiếng nói Hoa Kỳ cũng đã nói: Đài Hà Nội đã cho một phụ nữ có giọng nói rất ngọn ngào kêu gọi lính Mỹ phản chiến. Các anh ở Bộ Ngoại giao thu được báo cho tôi biết. Khi đó chỉ là một câu chuyện nhỏ thôi, nhưng hiệu quả của nó hơn cả kỳ vọng đã biến bản tin thành một chương trình phát sóng hàng ngày dài 30 phút. Họ gọi tôi là Hannah Hà Nội nhưng tôi chưa bao giờ nhận mình tên là Hannah Hà Nội trong các buổi phát thanh. Tôi thường bắt đầu bằng câu nói: This is Thu Hương addressing American GI in VietNam (đây là Thu Hương đang nói chuyện với lính Mỹ ở Việt Nam). Buổi nói chuyện này có khác một chút là không có chào, không có Hello hay Goodbye gì hết. Hơi đặc biệt ở chỗ đó, vì dù sao mình cũng coi họ là đối phương mà. Thân mật lắm mới nói bắt đầu bằng câu: How are you GI Joe (Anh thế nào, anh lính Joe?). * Tại sao một số lính Mỹ lại coi chương trình của Hannah Hà Nội có nhiều chuyện buồn cười? - Chương trình bắt đầu bằng tin chiến trận rồi đến nhạc và câu chuyện của Thu Hương. Nhưng mà chắc chắn mình chưa thể nói đúng tâm lý người Mỹ nên họ cũng thấy buồn cười chăng? Càng ngày tin tức chiến trận càng được mình đưa nhiều hơn trên bản tin, tin tức trên bàn đàm phán ở Paris cũng được cập nhật hàng ngày. Cho đến năm 1972, khi những người lính Mỹ cuối cùng rút khỏi miền Nam Việt Nam, bản tin ấy cũng chấm dứt. Bản tin cuối cùng cũng không có gì đặc biệt hơn đâu, cũng không có thôi xin chào các anh nhé đâu. Chấm dứt là chấm dứt à. Vì ngay từ ban đầu đã xác định chương trình chỉ dành cho lính Mỹ ở Việt Nam thôi nên khi họ rút thì mình ngưng lại hết sức bình thường. *** Thời gian như bóng câu qua cửa, và lịch sử đang viết tiếp những trang mới như tất yếu, nhưng sao tôi không khỏi chạnh lòng sau cuộc gặp với Hannah Hà Nội Trịnh Thị Ngọ. Một thiếu nữ tư sản Hà Thành lừng danh một thuở (Cha của bà là Trịnh Đình Kính, ông vua thủy tinh Đông Dương với xưởng thủy tinh Thanh Đức vang tiếng cùng Bạch Thái Bưởi vua tàu thủy và Nguyễn Sơn Hà vua sơn thế kỷ trước), bây giờ sống nơi quê chồng, giản dị, bình thản, không dấu vết của giàu sang. Tôi cứ cố tìm một nét nào bộc lộ sự luyết tiếc quá khứ vàng son sau những câu chuyện kể của bà mà tuyệt nhiên không thấy. Sau giải phóng, Hannah Hà Nội Trịnh Thị Ngọ theo chồng vào TP.HCM, sống ở một ngôi nhà thuê tại chung cư Phạm Ngọc Thạch. Bà được ông Huỳnh Văn Tiểng mời về làm việc ở Đài Phát thanh Truyền hình Thành phố để tiếp tục công việc yêu thích của mình trong thời bình. Căn bệnh rối loạn tiền đình vốn làm người ta rất khó chịu, nhưng bà cũng không dám nằm viện lâu vì chồng bà đang ốm. Sau một cơn đột quỵ liên quan đến não, ông đã lẫn. Và bà luôn phải ở bên ông, không dám đi đâu. Cái nết của phụ nữ Bắc là vậy, dẫu gốc gác có thế nào thì khi xuất giá tòng phu, yêu chồng thương con, họ chấp nhận tất cả. Hannah Hà Nội Trịnh Thị Ngọ dường như sống bên ngoài những vinh quang tưởng như là mãi là vòng nguyệt quế trên trán do giọng nói ngọt ngào mỗi bản tin “Mỹ vận” ngày xưa mang lại. Bà muốn được yên ổn, thanh bình, ngại tiếp khách lạ tại nhà và khi tôi rụt rè hỏi: Còn bây giờ, điều bà mong muốn nhất là gì? Người phụ nữ từng sở hữu giọng nói tiếng Anh quyến rũ thành huyền thoại nổi tiếng không chỉ ở Việt Nam ấy hơi khẽ cười, và đáp: Chỉ là sức khỏe, giản dị vậy thôi. Box: The New York Times đã trích dẫn một trong những đoạn văn mà Hannah Hà Nội thường đọc: - How are you, GI Joe? It seems to me that most of you are poorly informed about the going of the war, to say nothing about a correct explanation of your presence over here. Nothing is more confused than to be ordered into a war to die or to be maimed for life without the faintest idea of what's going on. (Anh thế nào, anh lính Mỹ tên Joe. Tôi thấy có vẻ như hầu hết các anh được cung cấp rất ít thông tin về diễn biến của cuộc chiến, lại càng không được một lời giải thích đúng đắn về sự hiện diện của các anh ở đây. Không có gì mơ hồ bằng việc được lệnh dấn thân vào một cuộc chiến để bị chết hoặc bị thương tật cả đời mà không có lấy một ý niệm mờ nhạt nhất về chuyện gì đang xảy ra) - Hanoi Hannah, 16/06/1972 - Sean Price - 10.10.2001 - Americans listened to her program in part because she played rock songs like "We Gotta Get Out of This Place," which were banned on U.S. Armed Forces Radio. Hanoi Hannah seemed to magically know where U.S. units were--and the names of U.S. dead. Though most Americans hooted at her scare tactics, they couldn't help feeling that North Vietnamese spies must be everywhere. Ironically, most of Hannah's "intelligence" reports came from publications such as the U.S. military newspaper, Stars and Stripes. Hanoi Hannah was better than either Axis Sally or Tokyo Rose at upsetting U.S. soldiers. In a turbulent American era of war protests and political assassinations, she had more uncertainty to exploit. She played up news of race riots back home, for instance, to set blacks against whites. - Sean Price - The New York Times - Her 30-minute programs, which were repeated several times a day, were not known for their subtlety. Mrs. Ngo announced the names of the American troops who died in battle the previous month. "We wanted to make them a little bit sad," she said. She also read clippings from American newspapers and magazines about anti-war demonstrations in the United States -- "we thought if we used the American magazines, it would be more convincing" -- to remind the troops of how unpopular the war was back home. -Phillip Shenon - 26.11.1994 - The New York Times bà mình cũng tư sản , cũng mất mát của cải nhưng vì chiến tranh đất nước thì ít mà vì chiến tranh gia đình thì nhiều . Mẹ mình có chút nuối tiếc còn mình , mình chỉ thấy tiếc nuối cho thế hệ con cháu không thể noi gương và phụng dưỡng thế thôi . Trẻ con phố Hàng giờ đã lớn lắm rồi , vẫn công cuộc mưu sinh bình thường nhưng có những điều không thay đổi được không bao giờ thay đổi được ...